Η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών στα ορυκτά καύσιμα, έχει οδηγήσει τον πληθωρισμό σε υψηλότατα επίπεδα και τους πολίτες σε απόγνωση, καθώς το κόστος ζωής αυξάνεται μέρα με την ημέρα. Είναι λοιπόν λογικό ο κόσμος να στρέφεται σε διαφορετικές μορφές καυσίμων και ενέργειας για να βρει λύσεις στο σημαντικό αυτό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Άλλωστε οι δυσοίωνες προβλέψεις για συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών στα πιο δημοφιλή ορυκτά καύσιμα, έχουν προς το παρόν επαληθευτεί δυστυχώς.

Είναι χαρακτηριστικό πως ένα κατά τους περασμένους μήνες, παρατηρήθηκε μια στροφή του κοινού σε εναλλακτικούς τρόπους θέρμανσης αξιοποιώντας σόμπες, τζάκια και μορφές ξυλείας ως καύσιμες ύλες. Είτε καυσόξυλα, είτε μπρικέτες, είτε pellets. Άλλωστε με τις υπόλοιπες καύσιμες ύλες να έχουν πάρει την ανιούσα, έγιναν ενδιαφέρουσες και άλλες μορφές καυσίμων, που ανήκουν στα λεγόμενα βιοκαύσιμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καθαρότερη και οικολογικότερη βιοαιθανόλη που χρησιμοποιείται συχνά στα τζάκια χωρίς καμινάδα. Τουλάχιστον κατά το καλοκαίρι, δεν υπάρχει η ανάγκη για θέρμανση όπως υπάρχει το χειμώνα, και όσο οι θερμοκρασίες είναι ανεκτές, ο φυσικός δροσισμός μπορεί να είναι επαρκής για την πλειονότητα των ανθρώπων.

Το πρόβλημα πάντως έχει πολλές προεκτάσεις καθώς η ακρίβεια αγγίζει τις μεταφορές προσώπων και αγαθών, αλλά και το κόστος ηλεκτροδότησης σε κατοικίες και επιχειρήσεις. Οι πολύ υψηλές τιμές σε καύσιμα όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ευκαιρία για στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά ο ρυθμός μετάβασης είναι πολύ απότομος, και έτσι θα ήταν λογικό να υπάρξει εκμετάλλευση και των εγχώρια παραγώμενων υλών, όπως ο λιγνίτης, που τροφοδοτούσε με ενέργεια τον τόπο για αρκετά χρόνια.

Η απότομη άνοδος που έχει σημειωθεί τους πρόσφατους μήνες στις τιμές των ορυκτών καυσίμων, έχει συμπαρασύρει και τις χρεώσεις του ηλεκτρικού ρεύματος σε ένα δυσσάρεστο ράλι ανόδου. Με την αύξηση στο πετρέλαιο να προσεγγίζει το 43% ο χειμώνας προβλέπεται δύσκολος για όσους στηρίζονται στο συγκεκριμένο καύσιμο για τη θέρμανσή τους. Ακόμη χειρότερα όμως είναι τα πράγματα στις τιμές του φυσικού αερίου. Εκεί η αύξηση έχει ξεπεράσει το 120% μέσα σε έναν μήνα και το 500% από την αρχή του χρόνου, καθιστώντας το συγκεκριμένο καύσιμο πολύ ακριβό για βιομηχανία και νοικοκυριά.

Οι εκρηκτικές αυξήσεις στα ορυκτά καύσιμα, έχουν δυστυχώς συνέπειες και στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Εκεί οι τιμές κιλοβατώρας έχουν ανέβει κατά σχεδόν 150%, ένα τεράστιο ποσοστό που δύσκολα μπορεί να αποκλιμακωθεί από τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί μέχρι σήμερα. Αυτό το στοιχείο οδηγεί με τη σειρά του σε αύξηση του κόστους παραγωγής και μοιραία σε άνοδο τιμών για μια μεγάλη γκάμα προϊόντων που κινούνται στην αγορά.

Οι καταναλωτές μετά από αυτά τα γεγονότα στρέφονται προς εναλλακτικές μορφές θέρμανσης για να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές και την απαιτούμενη ζεστασιά στα σπίτια τους. Η αναζήτηση για πιο οικονομικά καύσιμα, ανοίγει τον οπτικό ορίζοντα του κοινού προς άλλες λύσεις που φαντάζουν συμφερότερες, όπως τα καυσόξυλα και τα pellet καθώς με τα ενεργειακά τζάκια εξασφαλίζουν επαρκή θερμότητα και υψηλή απόδοση καύσης. Πρόκειται για σύγχρονες συσκευές που βελτιώνουν παράγοντες όπως η ασφάλεια, η ενεργειακή οικονομία, αλλά και η περιβαλλοντική ρύπανση σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές τζακιών και σομπών.

Με την πάροδο του χρόνου, γίνεται ολοένα και πιο εμφανές πως η μέση θερμοκρασία στις περισσότερες περιοχές σταδιακά ανεβαίνει. Αυτό σημαίνει πως οι χειμώνες γίνονται βαθμιαία πιο ήπιοι και τα καλοκαίρια πιο θερμά. Οι επιπτώσεις αυτού του φαινομένου είναι σημαντικές πρωτίστως στο πεδίο των περιβαλλοντικών συνθηκών και στις συνέπειες που αντιμετωπίζουν είδη που κινδυνεύουν από αυτές τις μεταβολές, και δευτερευόντως στο μικροκλίμα και τις συνήθειες των κατοίκων.

Το δεύτερο αυτό μέρος των συνεπειών, είναι και το πλέον εύκολο να αντιμετωπιστεί, καθώς η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει λύσεις σε αυτόν τον τομέα. Είναι πολλές φορές που οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να ανάψουν το τζάκι τους, καθώς πέρα από τη θερμότητα που αυτό αποδίδει, δημιουργεί και μια γοητευτική ατμόσφαιρα που πολλοί νοσταλγούν. Όταν όμως πολλές από τις ημέρες υπάρχει ζέστη, τότε το κόστος της καύσιμης ύλης και η απροθυμία να ζεσταθεί περαιτέρω ο χώρος λειτουργούν αποτρεπτικά.

Λύση σε αυτά τα ζητήματα δίνουν τα σύγχρονα ηλεκτρικά τζάκια ατμού, τα οποία χαρίζουν την ομορφιά της φλόγας, συνδυάζοντας πολύ χαμηλό κόστος χρήσης και απόλυτη ασφάλεια. Πρόκειται για τζάκια χωρίς καπνοδόχο, που είναι πολύ οικονομικά στη χρήση τους καθώς δε χρειάζονται καύσιμα. Λειτουργούν με απλό νερό και με πολύ μικρή κατανάλωση ηλεκτρισμού. Οι εστίες αυτές ονομάζονται συχνά εστίες υδρατμών καθώς αυτός είναι ο τρόπος που σχηματίζουν τις φλόγες τους. Και μάλιστα πρόκειται για φλόγες που δεν καίνε, κάνοντας τα τζάκια ατμού εξαιρετικά για κάθε εποχή του χρόνου.

Το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα, είναι πως αντίθετα από τα υπόλοιπα ηλεκτρικά τζάκια που απεικονίζουν μια μορφή φωτιάς σε τζάκι με τρόπο δισδιάστατο και συχνά όχι πολύ επιτυχημένο, τα τζάκια υδρατμών μορφοποιούν ρεαλιστικές τρισδιάστατες φλόγες, που μπορούν να είναι ορατές από κάθε γωνιά του χώρου και να χαρίζουν τη θαλπωρή και τη γοητεία του τζακιού χειμώνα, άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο.

Για ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες αποτελούν μια προσωρινή θετική συνέπεια από τις μεταβολές που προκαλεί στον κόσμο το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Πέρα από τις σοβαρότατες αλλαγές στο περιβάλλον, η άνοδος της θερμοκρασίας, επηρεάζει αρνητικά και αρκετούς κλάδους επαγγελματιών, είτε αυτοί ασχολούνται με τη γεωργία, είτε με τον κλάδο του χειμερινού τουρισμού, είτε με την αγορά ειδών θέρμανσης όπως οι θερμάστρες ή τα τζάκια.

Όσοι επαγγελματίες έχουν την ευελιξία και τη δυνατότητα να αναπροσαρμόσουν το προϊόν ή τις υπηρεσίες που προσφέρουν, κάνουν ήδη ενέργειες για να καλύψουν το χαμένο έδαφος με νέες ιδέες και κινήσεις. Επιλογή κατάλληλων καλλιεργειών, ανάδειξη της ομορφιάς σε τουριστικούς τόπους που βασίζονταν κυρίως στη γοητεία του χειμώνα, επέκταση πωλήσεων στο χώρο των εστιών με τη νέα μόδα που θέλει τα τζάκια εξωτερικού χώρου, τα λεγόμενα fire pits να δεσπόζουν σε κήπους και αυλές.

Ο σεβασμός στο περιβάλλον, πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτος στόχος και να ενταθούν οι προσπάθειες για αυτό σε μικρή και μεγάλη κλίμακα. Παράλληλα λοιπόν με την ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας μας, η επινοητικότητα και η δημιουργικότητα μπορούν να συμβάλλουν ώστε η προσαρμογή να γίνει ήπια και χωρίς να θυματοποιούνται επαγγελματικοί κλάδοι. Πολλοί τύποι καλλιεργειών μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά και για το μικροκλίμα περιοχών, όπως αντίστοιχα τα σύγχρονα ενεργειακά τζάκια μπορούν να αποτελέσουν μια φιλική προς το περιβάλλον λύση για τη θέρμανση συγκεκριμένων χώρων. Οι κριτικές στα τζάκια αλλωστε, γίνονται για τα παλαιού τύπου ανοιχτά τζάκια, και όχι για τα σύγχρονα ενεργειακά τζάκια υψηλών αποδόσεων, τα οποία μπορούν να προσφέρουν οικονομία στην καύσιμη ύλη και σημαντικότατη μείωση στην εκπομπή καυσαερίων.

Στην αγορά της θέρμανσης και του κλιματισμού κατοικιών και χώρων εργασίας, η αύξηση τιμών του πετρελαίου έδωσε ώθηση σε πολλές εναλλακτικές μορφές και συσκευές θέρμανσης. Μία από αυτές τις μορφές που ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό μέχρι πρόσφατα, είναι η θέρμανση με πέλλετ ξύλου. Τα Pellets αυτά είναι μικρού μεγέθους συσσωματώματα από λεπτά κομμάτια και τρίμματα ξύλου και είθισται να παίρνουν τη κυλινδρικό σχήμα. Ο ρόλος που έχουν είναι αυτός της καύσιμης ύλης, καθώς έρχονται τυποποιημένα και με σταθερά χαρακτηριστικά για να αντικαταστήσουν τα γνωστά καυσόξυλα (στις σόμπες και τα τζάκια).

Με τις σόμπες pellet και τα αντίστοιχα τζάκια να έχουν μπει δυναμικά στην αγορά θέρμανσης, είναι χρήσιμο να εξετάσει κανείς ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα παρουσιάζουν.

Ένα πρώτο πλεονέκτημα που έχει αυτή η μορφή καύσιμης ύλης, είναι πως οι περισσότερες συσκευές για την καύση της, (όπως οι σόμπες pellet και τα τζάκια pellet), είναι συνήθως σύγχρονες, έχουν υψηλή απόδοση καύσης, και προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα αυτοματισμών. Αυτό σημαίνει στην πράξη πως μπορούν να προσφέρουν ενεργειακή οικονομία, τη δυνατότητα να ανάβουν αυτόματα όποτε επιλέγει ο χρήστης (ακόμα και με ένα smartphone), αλλά και τη λειτουργία με θερμοστάτη διατηρώντας την επιθυμητή θερμοκρασία χώρου.

Παράλληλα ο υψηλός βαθμός απόδοσης καύσης μεταφράζεται σε φιλικότητα προς το περιβάλλον, ιδιαίτερα μάλιστα αν οι χρήστες επιλέγουν pellets από παραγωγούς που αξιοποιούν οικολογικές, αειφόρες πηγές πρώτων υλών για τη δημιουργία των προϊόντων τους.

Σημαντικό συν στη χρήση των pellets αποτελεί και η τυποποίηση και ευκολία αποθήκευσης και χρήσης της καύσιμης ύλης. Τα πέλλετ έχουν το πλεονέκτημα πως μπορούν να είναι πιστοποιημένα και τυποποιημένα προϊόντα παρουσιάζοντας σταθερή ποιότητα και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αγοράζονται στην ποσότητα που χρειάζεται ο εκάστοτε άνθρωπος, αποθηκεύονται εύκολα, και δε χρειάζονται καμία προεργασία για να ανάψουν και να αποδόσουν θερμότητα στο χώρο.

Το βασικό τους μειονέκτημα, απέναντι στον άμεσο ανταγωνισμό τους, τα καυσόξυλα, βρίσκεται στην τιμή τους, που παραμένει υψηλότερη ανά κιλό σε σχέση με τα ξύλα. Πέραν αυτού, ίσως ένα μέρος του κοινού που επιθυμεί την εικόνα του τζακιού με τις φλόγες και τον ήχο των κούτσουρων, να απογοητευτεί από την σχεδόν αθόρυβη και ουδέτερη οπτικά λειτουργία τους.

Ιστορικό ρεκόρ τριετίας σημείωσαν οι τιμές πετρελαίου, που συνεχίζουν να ανεβαίνουν επιθετικά κάνοντας τους καταναλωτές ανήσυχους με αυτή την εξέλιξη. Η αιτιολόγηση για αυτή την τελευταία αύξηση είχε να κάνει με την ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία που εκφράζεται από διεθνείς πηγές για την παραγωγή πετρελαίου της Βενεζουέλας μετά τις πρόσφατες εκλογές. Επαύξηση μάλιστα της ανησυχίας για συνέχιση της ανοδικής πορείας των τιμών, έχει δημιουργήσει και η μεγάλη πιθανότητα για μείωση των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου μέτα τις πρόσφατες αποφάσεις για κυρώσεις. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να εξωθήσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα τις τιμές του πετρελαίου.

Όλες αυτές οι εξελίξεις είναι πολύ πιθανόν να στρέψουν και πάλι την τοπική αγορά καύσιμων υλών θέρμανσης σε εναλλακτικές πηγές, καθώς ήδη παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον για αγορά καυσόξυλων, μπρικεττών ξύλου και πέλλετ. Δεν είναι άλλωστε παράλογο από τη στιγμή που η αγορά που κινείται γύρω από το τζάκι και τη σόμπα, έχει ενισχύσει εμφανώς τη θέση της τα τελευταία χρόνια, με μεγάλο πλήθος κατοικιών να αξιοποιεί τα σύγχρονα ενεργειακά τζάκια και τις αντίστοιχες σόμπες ξύλου ή pellet ως βασικές συσκευές για τη θέρμανση των χώρων.

Η κλιματική αλλαγή για την οποία μιλούν με στοιχεία οι περιβαλλοντολόγοι και οι μετεωρολόγοι, έχει σαφώς επηρεάσει τις εποχές και τον καιρό που βιώνουν οι άνθρωποι. Οι πρόσφατοι χειμώνες ήταν αρκετά ήπιοι, χωρίς πολλές ημέρες με οξύ ψύχος και χωρίς πολύ χαμηλές θερμοκρασίες για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Αυτό επέτρεψε σε πολλές κατοικίες να μειώσουν τα έξοδα θέρμανσης και να καλύψουν τις ανάγκες τους εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες που τους δίνει η πρόοδος της τεχνολογίας.

Από την εποχή που αυξήθηκε σημαντικά η τιμή του πετρελαίου, λόγω της υψηλής φορολόγησης, οι καταναλωτές στράφηκαν σε νέες μορφές θέρμανσης που μέχρι τότε δεν ήταν τόσο διαδεδομένες στην εγχώρια αγορά, όσο σε άλλες χώρες. Το κοινό έκανε μια σημαντική στροφή προς τα τζάκια και τις σόμπες, αλλά όχι πια στη συμβατική παλαιά τους μορφή αλλά στους πιο νέους τους τύπους. Ένας μεγάλος αριθμός καταναλωτών ενδιαφέρθηκε και έμαθε τί είναι το ενεργειακό τζάκι και σε πολλές περιπτώσεις το επέλεξε ως μέσο θέρμανσης ενός ή πολλαπλών χώρων. Ακόμη και στις περιπτώσεις που υπήρχε ήδη ένα παλαιό ανοιχτό τζάκι, ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων επέλεξε να προχωρήσει στη μετατροπή του συμβατικού τζακιού σε ενεργειακό τζάκι.

Δεν είναι μάλιστα σπάνιες οι περιπτώσεις που το κοινό στράφηκε και σε εναλλακτικές λύσεις αξιοποιώντας το φυσικό αέριο, την αιθυλική αλκοόλη ή τη βιοαιθανόλη ως καύσιμη ύλη. Όλες αυτές οι νέες μορφές εστιών έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, που μπορούν να καλύψουν με ικανοποιητικό τρόπο τις ιδιαίτερες απαιτήσεις μιας σύγχρονης οικογένειας.

Οι υψηλότατοι φόροι που έχουν επιβληθεί στο πετρέλαιο, έχουν οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας στην αναζήτηση εναλλακτικών μέσων θέρμανσης. Με τις τιμές για το φυσικό αέριο να είναι από τα ακριβότερες στην Ε.Ε. ένα σημαντικό ποσοστό του κοινού ψάχνει σε παραδοσιακές μορφές θέρμανσης που παραπέμπουν στο παρελθόν. Αυτές είναι οι σόμπες ξύλου, ή σύμφωνα με μια σύγχρονη τάση, οι σόμπες pellet. Με μια πρώτη ματιά μια τέτοια ενέργεια φαντάζει ως στροφή προς το παρελθόν. Όμως οι καινούργιες σόμπες ξύλου δεν έχουν την εικόνα και την απόδοση που είχαν οι παλαιότερες, παραδοσιακές σόμπες. Έχοντας σύγχρονο σχεδιασμό και μελέτες για την ενίσχυση της απόδοσής τους, οι ενεργειακές σόμπες ξύλου αποτελούν μια εναλλακτική μορφή θέρμανσης που δεν θα έπρεπε κανείς να υποτιμήσει. Η υψηλή απόδοση σημαίνει περισσότερη θερμότητα, ανά κιλό ξύλου καύσης και χαμηλότερες τιμές καυσαερίων στην ατμόσφαιρα.

Συνεπώς θα μπορούσε κανείς να δει με θετική διάθεση τη σόμπα ξύλου ως λύση, αρκεί να επιλέξει ένα ποιοτικό προϊόν που θα συνοδεύεται από έγγυρες πιστοποιήσεις, τις απαραίτητες εγγυήσεις και την σωστή υποστήριξη από την εταιρεία παραγωγής.

Η τουλάχιστον αμφίβολη αποτελεσματικότητα του φόρου που επιβλήθηκε πέρυσι στο πετρέλαιο θέρμανσης, έχει δημιουργήσει μια σειρά από αντιδράσεις στο κοινοβούλιο, αλλά δε φαίνεται να επηρεάζει τους εκπροσώπους των δανειστών, οι οποίοι εμμένουν στην εφαρμογή του και αυτό το χειμώνα. Το επίδομα που έχει θεσπιστεί για να ανακουφίζει ορισμένες κατηγορίες πολιτών, είναι ένα σύνθετο και αναποτελεσματικό στην εφαρμογή του μέτρο που δε φαίνεται να καλύπτει μεγάλο μέρος των καταναλωτών. Έτσι, το κοινό μοιάζει και φέτος έτοιμο να στραφεί προς οικονομικότερα μέσα θέρμανσης, άλλα πιο σύγχρονα, όπως οι αντλίες θερμότητας και τα τζάκια καλοριφέρ, και άλλα πιο παλαιά όπως οι σόμπες και τα αερόθερμα. Τα σύγχρονα μέσα, πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας και καύσιμης ύλης, είναι επωφελή και για το περιβάλλον, καθώς η χρήση ανοιχτών τζακιών σε συνδυασμό με ακατάλληλη ξυλεία προκαλλεί το επιβαρυντικό φαινόμενο της αιθαλομίχλης στις πόλεις.

Η μεταφορά ποσών σε τραπεζικά ιδρύματα του εξωτερικού είναι μια τάση που έχει αυξηθεί σημαντικά κατά το διάστημα της κρίσης στην Ελλάδα. Ενώ παλαιότερα το λεγόμενο money transfer αφορούσε μια μικρή μερίδα καταθετών που ήθελαν για συγκεκριμένους λόγους να μεταφέρουν κάποια ποσά σε χώρες της επιλογής τους για να κάνουν για παράδειγμα εμπορικές κινήσεις, το τελευταίο χρονικό διάστημα η αποστολή χρημάτων στο εξωτερικό αφορούσε πρωτίστως ενέργειες διασφάλισης των αποτάμιευσεων και μάλιστα από μικρής και μεσσαίας δυναμικότητας καταθέτες. Η πρόσφατη αυτή τάση πάντως μετά τις θετικές εξελίξεις και την ενίσχυση του εσωτερικού τραπεζικού συστήματος φαίνεται όχι μόνο να έχει περιοριστεί αλλά και σιγά σιγά να αναστρέφεται ως ένα βαθμό. Είναι χαρακτηριστικό πως ένα μέρος των κεφαλαίων που διέρρευσαν πρόσφατα στις αγορές εκτός Ελλάδας επιστρέφουν σταδιακά στην εγχώρια τραπεζική αγορά η οποία προσφέρει επαρκείς διασφαλίσεις, αλλά και πολύ καλύτερα επιτόκια από τις αντίστοιχες τρίτων χωρών.